Tylko gminy i WFOŚiGW są operatorami programu Czyste Powietrze
12.05.2025
Program Czyste Powietrze to dla mieszkańców szansa na poprawę efektywności energetycznej domów oraz wymianę nieefektywnych źródeł ciepła. Niestety, to także pole działania dla nieuczciwych firm, które nadużywają zaufania beneficjentów, oferując "darmowe" doradztwo, wyłudzając pełnomocnictwa i narzucając zawyżone ceny usług oraz urządzeń. Działania te często odbywają się z nieuprawnionym użyciem logotypów programu i instytucji publicznych, co wprowadza mieszkańców w błąd.
Ważny komunikat
Przypominamy, że jedynymi oficjalnymi operatorami programu Czyste Powietrze są gminy oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW).
Prywatne firmy i osoby nie mają prawa przedstawiać się jako partnerzy ani posługiwać się logotypami programu Czyste Powietrze, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) i Ministerstwa Klimatu i Środowiska.
Gmina, jako kluczowy partner programu, powinna reagować na przypadki podszywania się pod instytucje publiczne, a także informować mieszkańców o ryzykach związanych z wyborem wykonawców, którzy namawiają do podpisywania umów w ramach programu Czyste Powietrze.
Apelujemy o ostrożność wobec podmiotów, które powołują się na współpracę z NFOŚiGW czy MKiŚ. Zalecamy również, aby wszystkie spotkania związane z programem organizowane na terenie gminy były uprzednio weryfikowane pod kątem wiarygodności organizatora oraz prezentowanych treści. Pomieszczenia powinny być udostępniane wyłącznie firmom sprawdzonym, a wszelkie wątpliwości powinny być zgłaszane do NFOŚiGW i WFOŚiGW.
Tylko aktywna postawa gminy pozwoli skutecznie chronić mieszkańców przed nadużyciami i wspierać wiarygodność programu.
Złożone wnioski (Gmina Tarnów):
Liczba złożonych wniosków: 1273
Liczba zawartych umów o dofinansowanie: 1031
Liczba zrealizowanych przedsięwzięć: 572
Sumaryczna kwota wypłaconych dotacji: 18354611,35
stan na 31.03.2025r.
Małopolski pilotaż zakończony – co dalej z operatorami programu?
Nowa wersja programu Czyste Powietrze, która ruszyła 31 marca 2025 r., wprowadza jednolite zasady działania operatorów w całym kraju. Oznacza to zakończenie pilotażu z udziałem operatorów prywatnych w województwie małopolskim.
Od 31 marca osoby ubiegające się w programie Czyste Powietrze o najwyższe dofinansowanie lub dotację z prefinansowaniem mogą składać wnioski tylko przy wsparciu operatora – obecnie są to wyłącznie gminy i wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW).
Pilotaż prywatnych operatorów został tym samym zakończony. Przypominamy, że w 2023 r. uruchomiono ten system jako test nowego modelu wsparcia dla beneficjentów najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania. Tym samym na terenie Małopolski prowadzony był hybrydowy system pilotażowy oparty na gminnych operatorach i pięciu operatorach prywatnych (szczegóły: czystepowietrze.gov.pl/poprzednie-edycje/operatorzy-pilotaz/malopolskie/pieciu-operatorow-w-wojewodztwie-malopolskim). Ich zadaniem było pozyskiwanie beneficjentów, a potem wspieranie ich w składaniu wniosków, realizacji i rozliczeniu inwestycji. Mimo dwukrotnego wydłużenia czasu realizacji działań, nie udało się operatorom osiągnąć zakładanych wyników.
W trosce o beneficjentów, którzy już rozpoczęli inwestycje, wsparcie operatorów prywatnych w Małopolsce będzie kontynuowane tylko dla tych wniosków, które zostały wcześniej złożone. Operatorzy pilotażowi nie mogą już zawierać nowych umów. Program Czyste Powietrze wszedł w nową fazę, opartą obecnie wyłącznie na operatorach publicznych – gminach i WFOŚiGW.
Ważny komunikat w sprawie nieuczciwych ofert kierowanych do Wnioskodawców programu „Czyste Powietrze”
W związku z informacjami o nieuczciwych wykonawcach, którzy proponują wykonanie prac dofinansowanych z Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze” informujemy, iż Beneficjent dokonuje wyboru wykonawcy/ów realizujących usługi, dostawy, roboty budowalne w ramach przedsięwzięcia na własne ryzyko.
Wykonawców i wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (wfośigw) nie łączy żadna umowa lub zobowiązanie z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umów związanych z realizacją przedsięwzięcia, zawieranych przez Beneficjentów z wykonawcami.
Ważne jest, aby decyzje o zawarciu umowy były podejmowane przez Wnioskodawcę bez nacisków i bez pośpiechu, z możliwością przemyślenia i konsultacji wyboru w najbliższym środowisku społecznym: z sąsiadami, w gminie.
Zachęcamy do weryfikacji firmy jeszcze przed podpisaniem umowy.
Pierwszy krok aby zweryfikować uczciwość firmy to sprawdzenie w bezpłatnych publicznych, ogólnodostępnych źródłach czy firma jest zarejestrowana i jest aktywnym przedsiębiorcą. Można to zrobić w rejestrach dostępnych w sieci Internet:
− Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) – to spis dotyczący osób fizycznych, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą lub są wspólnikami spółki cywilnej,
− Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) – tu sprawdzisz spółki prawa handlowego np. spółki z o.o., jawne, partnerskie, komandytowo-akcyjne, akcyjne
− REGON (był obowiązkowy do 30 kwietnia 2018 r.) – tu znajdziesz m.in. spółki cywilne.
− Portalu podatkowym Ministerstwa Finansów - Wykaz podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT (tzw. biała lista podatników VAT) – tu sprawdzisz czy wykonawca jest czynnym podatnikiem VAT oraz czy numer identyfikacji podatkowej NIP podany przez niego jest poprawny, uchylony, unieważniony lub czy istnieje, a także sprawdzisz numery rachunków bankowych będących rachunkami rozliczeniowymi przedsiębiorcy.
Wybór polecanych lub znanych wnioskodawcy wykonawców jest wyborem, który minimalizuje ryzyko próby oszustwa. Warto sprawdzić opinie nt. firmy publikowane w internecie.
Prosimy w szczególności uważać na wykonawców, którzy oferują wyłącznie usługę pod warunkiem przesłania dofinansowania z Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze”- bezpośrednio na rachunek bankowy wykonawcy. Zwróćcie Państwo uwagę również na nazwę firmy i jej adres – czy nie budzą Państwa wątpliwości.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), jak również Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie (WFOŚiGW) nie promują konkretnych firm instalacyjnych i wykonawczych.
Państwa nieufność powinno wzbudzić powoływanie się firmy wykonawczej na partnerstwo w Programie Priorytetowym „Czyste Powietrze”, co nie ma uzasadnienia w praktyce. Bezpośrednimi partnerami operacyjnymi w programie „Czyste Powietrze” w odniesieniu do NFOŚiGW są wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz GMINY (w programie „Czyste Powietrze” uczestniczy ponad 85% gmin w skali Polski), a także wybrane banki, wskazane na stronie internetowej: czystepowietrze.gov.pl.
Przede wszystkim warto współpracować z firmami poleconymi i znanymi na lokalnym rynku.
Mamy nadzieję, że niniejszy komunikat pozwoli Państwu przejść przez proces składania wniosku, inwestycyjny i rozliczenia w sposób bezpieczny i satysfakcjonujący. Z korzyścią dla środowiska i Państwa komfortu, zdrowia i portfela!